Hình như các bạn trai ấy mất ý thức về tội lỗi. Ngồi trên đi văng nói chuyện với mẹ đang may, họ để lòng mình trôi trên cánh bướm. Những hình ảnh kẻ ăn mày làm cho họ có cảm tưởng xấu về sự tổ chức xã hội.
Mà nhất là bạn chịu trách nhiệm với hóa công về vận mệnh của bạn. Lẽ dĩ nhiên khi tình yêu hoạt động thì bản năng nghe thiếu thốn nầy hoạt động mạnh. Lời này còn nói lên tình yêu quan phòng của tạo hóa khi đã sáng tạo nhân loại.
Hãy tìm những liều thuốc khác, những bạn thánh đức, thông minh, bặt thiệp. Coi chừng đầu óc nam thanh bây giờ như giấy chậm, gặp chất ô uế có thể thu hút làm tổn hại đến đời mình. Có lẽ bạn nói tại bạn trai vai u thịt bắp.
Tình yêu siêu nhiên không có, tình yêu xác thịt bấp bênh: nội tâm khủng hoảng. Thưa em, cũng tại vì em, tại vì con chúng ta, vì dân tộc, nhân loại, mà tôi đã từ khước bao nhiêu cuộc trêu ghẹo lẳng lơ bị cám dỗ, bởi thú tính, bởi tuổi nông nỗi giữa thời đại hiểu yêu là giỡn với ái tình. Vì quá tự coi mình là vật quan trọng, quá tin tưởng nơi năng lực của mình và sống trong mộng danh vọng nên bạn trai có kẻ mắc tật kiêu ngạo.
Trước khi tiếng của họ đến cung giọng bình thường, họ bất đắc dĩ pha trộn hai thứ âm thanh nói trên. Biết bao nhiêu trường hợp chối, xin lỗi làm cho người bàng quan tưởng đa số đ àn ông khờ. Trong những tổ chức thanh niên, khi gọi nam thanh lại để truyền lệnh, cho khẩu hiệu, người ta thấy trên gương mặt đa số sự sẵn sàng: dấu hiệu của lòng tốt vàng ngọc.
Cặp mắt nghĩ ngợi như đang đợi một cái gì. Biết, nhưng sự âu yếm nầy có bản chất xác thịt ẩn tàng bên trong. Bạn trai có những tâm cảm ấy không lạ gì.
Con người có tự do sử dụng nó hay hướng nó về những lý tưởng tuyệt vời hơn. Họ sống cách vô ý thức, một lối sống vô chánh phủ. Bạn trai có thể thức đ êm trắng vì công việc tinh thần, điều mà bạn gái tự nhiên khó làm và tự nhiên sợ.
Trong giới bạn trai, có lắm kẻ kết bạn thân nhau chỉ vì điểm ưa thích tán tỉnh bạn gái, bàn các éo le của ái tình. Viết mấy dòng, tôi nghĩ đến nền giáo dục ở Taberd mà phục nhiều vị phu huynh rất săn sóc học sinh nội trú của mình. Có nhiều công việc ngoài sức lực của họ, họ làm mắc cỡ nữa, mà nếu biết nói phải trái họ vẫn tích cực thi hành.
Bạn hãy nói cho tôi biết bạn thường giao du với ai rồi tôi sẽ cho bạn biết bạn là người thế nào, mấy câu ấy của óc khôn Đông, Tây vì nghe thường quá cho ta là không quan hệ. Gương mặt không biết có vẽ làm sao. Tóm lại, đến đây, sau khi đã nhìn thống quán những điểm chánh trong đời sống tình cảm của bạn trai ta thấy tâm hồn họ là vũ trụ bí mật mà trong đó có cơ cấu tâm tình tuyệt vời phức tạp, tế nhị, mâu thuẫn theo sự giao tranh của cái gì đang xuống, đang chết và cái gì đang lên, đang chồm đến sức sống dồi dào.
Cái mà người ta gọi là hăng hái ở họ nói lên bản năng hiếu động của họ. Tôi không chịu ai khuyên mình hết sầu. Trong giới nam hay nữ cũng vậy, mười kẻ có ưu điểm thì có một vài mang khuyết điểm.